تفکر توحیدی

وبلاگ هزار و یک حرف

تفکر توحیدی

وبلاگ هزار و یک حرف

این وبلاگ تلاشی برای تبیین تفکر توحیدی است

کانال تلگرامی رضاکریمی
https://telegram.me/karimireza1001

۷۲ مطلب با موضوع «بخوان» ثبت شده است

  کتاب عهد الست به گفته نویسنده اش، نصر الله پورجوادی، سرگذشت یک آیه از قرآن مجید است که بنابر آن همه افراد انسان در ازل در عالم ذر با خدا عهد بسته اند که تا فقط بنده او باشند. عنوان این کتاب هم وام دار همین آیه قران است: أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ  قَالُواْ بَلىَ‏ .

این کتاب به اذعان نویسنده در واقع تفسیر قرآن است اما نه تفسیر سنتی و قدیمی بلکه تفسیری به روش جدید  که در آن تاریخ اندیشه بررسی می شود. بررسی برخی روایات اهل سنت و شیعه در تفسیر عالم ذر و عهد الهی، دیدگاه صوفیان و عارفان مانند پیروان ابن عربی و شبستری و  غزالی و... و شاعران اهل عرفان همچون مولوی و حافظ و عطار و دیگران بررسی شده است.

در این تفسیر از دیدگاه مهم مفسرانی مانند علامه طباطبایی خبری نیست در حالی که از تفسیر سورآبادی و تفاسیر روایی بحث به میان می آید.  سبک مدرن نویسنده در بررسی تاریخ اندیشه هم ناقص است و هم سبب شده است تا از ورود به جزئیات  و اصل کلمات و جمله بندی آیه الست خودداری کند و  طبعا از نتیجه گیری پرهیز داشته است هر چند در برخی موارد قضاوت خود را دخالت  می دهد مثلا آنجا که مولوی هست شدن را با بلی گفتن معادل می گیرد (هر دمی از وی همی آید الست/ جوهر و اعراض می گردند هست) برداشتی که از وجود بخشی عهد الست دارد را غیرمعقول می داند  که از تفسیر عقل گرایانه اشخاصی ماند ابوحامد غزالی از عهد الست پدید آمده است (ص252) و آن را عرفان بافی (ص253) می نامد.

در کل،  پژوهش مهم دکتر پورجوادی سبب شده تا به نتایج مهمی در تاریخ اندیشه برسد. از جمله اینکه مسئله عهد الست در هیچ یک از منابع یهودی و مسیحی نیامده است و کاملا یک مسئله اسلامی است (عهد الست ، ص16) و یا اینکه مسئله عهدالست در منابع پارسی از منابع ادبی عربی غنی تر است (عهد الست ، ص22).

  • رضا کریمی

  به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی کرمانشاه، جلسه نقد و بررسی کتاب «آخرین گامهای یک دونده ماراتن» با حضور نویسنده کتاب رضا کریمی، اساتید دانشگاه، دانشجویان، کتابداران و اعضای کتابخانه روز پنجشنبه 24اسفند ماه در محل کتابخانه امیرکبیر برگزار شد.

  • رضا کریمی

  کتاب سفینه الصادقین گفتارهای عارف معاصر آقای حاج سید حسین یعقوبی قائنی است که با اصرار شاگردان، بخشی از زندگی نامه و خاطرات خویش را که حاوی نکات مهم سلوکی و قابل استفاده برای سالکین راه خدا است در اختیار قرار دادند.

این اثر ترکیبی از خاطرات عرفانی و نظریات عرفانی است و به طور کلی کتابی عجیب است که فهم آن در سطح هر کسی نیست و حتی می توانم نام آن را «عارف در سرزمین عجایب» پیشنهاد بدهم. عارف در این کتاب دنبال گنج می رود و با موجودات پنهانی ارتباط می گیرد. عجایبی در علم غریبه و جن و قدرتهای روحانی و اخبار غیبی و مکاشفات عجیب. اما نکته مهم این است که نقل عجایب سلوک و عرفان همراه با تحلیل و تبیین است. اینجاست که فرد وابسته به عقل می تواند صبر کند و قبل از تعجب، فکر کند تا برای هر اتفاق توجیه مناسبی بیابد.

  • رضا کریمی

کتاب «جایگاه رزق انسان در هستی» از اصغر طاهرزاده، مجموعه ای از روایت های زیبا و خواندنی در باب رزق است و من کمتر کتابی را به جامعیت (از جنبه روایی) این کتاب دیده ام.  سخن اصلی در باب «جایگاه رزق انسان در هستی» این است: امروزه اکثر مردم نسبت به تأمین رزق در توهّم شدیدی به‌سر می‌برند اما معصومین پیام دیگری برای ما داده اند: رزق، دو رزق است: رزقی که تو به دنبال آن هستی و رزقی که آن به دنبال تو است، که رزقِ نوع دوم طوری است که اگر هم به سوی آن نروی، به سوی تو می‌آید. غم فردا را نباید امروز بخوریم. هر کس به روزی اش می رسد و آن رزقی هم که به صورت حرام مصرف کرده‌ای چیزی جز رزق تو نبوده است مگر این‌که آن را به صورت حرام به‌دست آوردی و مصرف نمودی

  • رضا کریمی

چکیده: کتاب عاشورا شناسی بنا به بیان نویسنده، عهده‌دار هدف‌شناسی از قیام امام‌حسین ـ علیه‌السلام است. بر پایه‌ی این پژوهش، هفت نظریه درباره‌ی هدف  آن حضرت وجود دارد: ۱. امتناع از بیعت (دفاع)، ۲. حکومت ـ شهادت، ۳. شهادت عرفانی، ۴. شهادت تکلیفی، ۵. شهادت فدیه‌ای، ۶. شهادت سیاسی و ۷. تشکیل حکومت. این اثر در این راستا پژوهشی قابل تقدیر و پر مغز ارائه کرده است و محمد اسفندیاری سعی کرده اقتضائات پژوهش را تا حدود زیادی رعایت نماید و بسیار عقلانی به موضوع بنگرد؛ ویژگی های پژوهشی و نگاه معاصر و مدرن نویسنده به عقل و تاریخ سبب می شود پیشنهاد کنم به جای نام عاشورا شناسی عنوان عاشوراپژوهی برای کتاب انتخاب شود. محور اصلی کتاب و اهتمام اصلی نویسنده بر دو نظریه معاصر مبنی بر حکومت و شهادت است. نویسنده تعارض میان تاریخ و کلام را حل ناشدنی پنداشته است در حالی که می توان گفت عاشورا گرچه مسئله ای چالش برانگیز شده ولی هدف قیام در سطوح مختلفی قابل تبیین است.

  • رضا کریمی

به سپیدی یک رؤیا، فاطمه سلیمانی ازندریانی، کتاب نیستان

وقتی با یک رمان در مورد یک شخصیت معنوی دینی روبرو می شویم چند پرسش مهم به ذهن می رسد:

1.معنوی بودن شخصیت رمان چقدر به تصویر کشیده شده است؟ 2.رمان بودن اثر چقدر به چشم می آید؟ 3. سندیت تاریخی اثر چقدر رعایت شده است؟

  • رضا کریمی

آسیب شناسی دینی، محمد اسفندیاری، نشرکویر، 1395

موضوع کتاب آسیب شناسی دینی نقد اندیشه و کنش دینداران است (ص11) و می توان گفت «آسیب شناسی دینداران» عنوان دقیق تر این کتاب است. در این مصادیق متعددی از مکتوبات قدیم و جدید برای مباحث آورده می شود که جدا از خود آسیب شناسی ها، کتاب را به مجموعه ای پرنکته از اطلاعات دینی و تاریخی تبدیل کرده است. خمود، جمود، تعصب، غلوّ، عوام زدگی، دنیای مدرن، سوء تبلیغ و تبلیغ سوء، قدرت محوری، تفسیر ارتجاعی از دین، سرسپردگی به عقیده حاکمان ومشهورات زدگی از جمله آسیب هایی هستند که در کتاب مورد بررسی قرار می گیرند.  انتخاب این کلمات همگی از آسیب های دینداری حکایت می کنند و نمی توان انکار کرد که همه این موارد به نوعی در دینداری آسیب ایجاد می کنند.

نکته اولیه در مورد کلیت این کتاب این است که در گذشته برای اصلاح وضعیت دینداری، بیشتر از «احیاء دین» سخن گفته می شد و اصطلاح آسیب شناسی دینی بیشتر متأخر است و  در صراحت عبارت این اصطلاح نوعی نگاه انتقادی به دین وجود دارد که متأثر از دنیای مدرن است. معیار آسیب شناسی در نظر نویسنده «عقل» است

  • رضا کریمی

   درباره نگرشهای عرفانی به ولایت فقیه بیش از آنکه در متون پژوهشی مطالبی دیده شوند در نقل های شفاهی از برخی بزرگان و اهل منبر مطالبی مطرح شده اند. کتاب «حکمت، معرفت و سیاست در ایران» رویکرد حکمی  عرفانی را در قالب پژوهشی و به صورت مفصل مطرح می کند و شاید مباحث مطرح شده در آن فصل الخطاب بسیاری گفته های بحث برانگیز و  خالی از دقت در این موضوع باشد.

  • رضا کریمی

هشدار: ممکن است با خواندن این یادداشت داستان لو برود! 

پنجشنبه فیروزه ای درباره یک اردوی دانشجویان شاگرد اول دانشگاه در مشهد است که برخی دانشجویان درگیر زیارت و برخی درگیر مسائل مربوط به ازدواج و عشق خود هستند و برخی درگیر هردو! و نکته مهم مسئله زیارت حقیقی و سیر از ظاهر به سوی باطن و حقیقت زیارت است.

پرسشی که خواننده را تا پایان درگیر خود می کند. چرا پنجشنبه؟ و چرا فیروزه؟

  • رضا کریمی

    «ما ایرانیان» عبارت دوپهلویی است. از یک طرف یادآور تعریض هایی است که ما به خود می زنیم و می گوییم «ما ایرانی جماعت این چنینیم و آن چنین می کنیم...» و از طرف دیگر می تواند یک عنوان بی طرفانه پژوهشی از طرف یک ایرانی باشد. اما شواهد حاکی از آن هستند که نویسنده مانند بسیاری ایرانی ها روحیه خودانتقادی دارد. پژوهش او متوجه بخشی از خلق و خوهای ایرانی است که بحث انگیز (problematic) بوده است (ص15) شناسایی 80 نوع خلق و خو و 56 دسته عامل مؤثر بر این خلقیات و روحیات به همراه نمودارهای شبکه ای علت و معلولی(201الی220) منجربه انتشار چندین صفحه جداول خلقیات ایرانی شده است اما بحث انگیزی مورد نظر نویسنده سبب شده که او تقریباً تنها به خلقیات بد ایرانی بپردازد! در همین راستاست که در پشت جلد این کتاب آمده است:«آیاخلقیات ما ایرانیان ضعف‌هایی دارد؟ در پاسخ به این سؤال ۹۶ درصد از جامعه‌ی آماری متشکل از اعضای هیئت علمی و گروهی از نخبه‌های کشور پاسخ مثبت داده‌اند. آن‌ها مشکل را در ضعف فرهنگ کار جمعی، انتقادپذیری، رودربایستی، عدم شفافیت، خودمحوری، غلبه احساسات بر خردورزی، رواج دروغ و رفتارهای غیرقابل‌ پیش‌بینی برشمرده‌اند»

  • رضا کریمی