زنون
برای اثبات عدم امکان حرکت جدل (دیالکتیک) می کرد (کاپلستون، تاریخ فلسفه، ص68) و سعی
می کرد نتایج متناقض و مضحک معتقدان به حرکت را نشان دهد (همو،69) این روش
نشان دهنده هدف مشهور جدل یعنی اسکات خصم است. اما دیالکتیک سقراط به قصد
مامایی بود و میخواست دیگران به تولید (زایش)«تعریف» صحیحی از زندگی برسند.
این روش گرچه همراه با خشم و رنجش و حتی تشویش خاطر یا تحقیر کسانی شود که
نادانیشان آشکار شود (ص128) اما در هدف و نتیجه با دیالکتیک زنون متفاوت
است. دیالکتیک سقراط گاهی عملاً به نتیجه قطعی نمی رسید (ص127). زنون جدل
می کرد و سقراط اهل گفت و شنود بود اما روش هر دو با لفظ دیالکتیک یاد می شوند.
تفاوت روش سقراط و زنون برای ما درس خوبی است که بدانیم همه چیز مخالفت
ورزیدن نیست، با تعامل می توان به زایمان اندیشه رسید و نیز بدانیم ساکت
کردن مخالف، پایان تفکر نیست.
عقل بخشش خداست و مایملک بشر نیست، هدایت به دست خداست و در روایات تحت همین عنوان، از مجادله نهی شده است. البته در قرآن دعوت به جدال به احسن شده است. به نظرم تقابل زنون و سقراط (با اغماض) نحوی تقابل مجادله و جدال احسن باشد. تفصیل مطلب بماند تا بعد...
