فعلا همین را می توانم بگویم که که اتفاقی شبیه به این یعنی بحث آرام و فکری در قالب مکاتبه ای میان دو مخالف (البته عار ف و فیلسوف) رخ داده است و همین شروع خوبی برای طلب علم به دور از طوفان مجادلات است.
نزاع سیّد و شیخ که در کتاب خواندنی «توحید علمی و عینی» توسط علامه حسینی طهرانی تقریر و تبیین شده است در راستای تقریر محل نزاع بسیار کمک کار است.
این کتاب مجموعاً 14 نامه است که درباره تشریح توحید عرفاء و توحید فلاسفه، بین سید احمد کربلائی و شیخ محمدحسین اصفهانی(کمپانی) ردوبدل شده است. علامه طباطبائی 7 نامه اول و شاگرد ایشان مرحوم علامه طهرانی دنباله به این مکاتبات حاشیه زده اند.
سیّد میگوید: وجود دارای تشخّص و وحدت است و ذات حقّ،ازلی و ابدی و نامتناهی است،تعیّن بر نمیدارد . و جمیع عوالم نیست و نابودند در وجود وی،و وجودشان غیر اعتباری و مجازی و انتسابی بیش نیست .
شیخ میگوید: وجود دارای تشخّص و وحدت نیست . وجود دارای تشکیک در مراتب است . موجودات فناء محض ندارند . تعیّن و محدودیّت اشیاء تنافی با هستی مطلق حقّ تعالی ندارد . و بالاخره همه موجودات دارای اصالتند؛
علامه حسینی می گوید: علّت تأبّی شیخ از تسلیم شدن بر وحدت ذات اقدس او،و معیّت او با موجودات،و سیطره و احاطه وجودی او بر همه عالم و جمیع اشیاء،و انمحاء و اندکاک همگی ذاتاً و صفةً و فعلاً در ذات او؛فقط و فقط خود را موجود در قبال حقّ دانستن است،که مرحوم سیّد از آن تعبیر به جَبَلانیّت نموده است . و دیگر استلزام احاطه وجودی حقّ،بر معایب و مضارّ و مفاسد و قبائح،که مرحوم شیخ از آن تعبیر به لزوم مفاسد شنیعه کرده بود .
ایشان به نقل از علاّمه طباطبائی گفته اند: در مکاتبات و مباحثاتی که در قضیّۀ تشکیک در وجود و وحدت وجود،در میان دو عالم بزرگوار آقای حاج سیّد أحمد کربلائی طهرانی و آقای حاج شیخ محمّد حسین کمپانی اصفهانی رضوان الله علیهما صورت گرفت،و بالاخره مرحوم حاج شیخ قانع به مطالب عرفانیّۀ توحیدیّۀ آقا حاج سیّد أحمد نشدند؛بعد از رحلت مرحوم آقا سیّد أحمد،یکی از شاگردان مرحوم قاضی به نام «آقا سیّد حسن کشمیری» که از همدورگان آیة الله آقای حاج شیخ علیمحمّد بروجردی و آقا سیّد حسن مسقطی و آن ردیف از تلامذۀ مرحوم قاضی بود،بنای بحث و مکالمه را با مرحوم حاج شیخ باز کرد،و آنقدر بحث را بر اساس استدلال و برهان مرحوم حاج سیّد أحمد تعقیب کرد که حاج شیخ را ملزم به قبول نمود (الله شناسی، ج2، ص 282)
فایل اینترنتی کتاب توحید علمی و عینی و نیز مجموعه سه جلدی الله شناسی را می توانید از پایگاه کتب علامه حسینی طهرانی تهیه کنید.
- ۴۳۹ نمایش
استفاده کردم.البته باید کتب دیگری را هم در این زمینه رصد نمود.بحث جالبیست البته اگر به قول شما تبدیل به جدل نشود.