نظریه کشاورزی فرهنگی

امروز روز مهندس است و برای من جالب بود که دو روز قبل در یک کرسی نظریه پردازی مقاله خودم با عنوان نظریه کشاورزی فرهنگی (با الهام و اقتباس از آرای دکتر داوری اردکانی جهت نقد نگاه مدرنیته به مهندس) را مطرح کردم و ناقدان محترم هم نقد کردند.
چکیده این نظریه از این قرار است

جزوه چگونه بخوانیم؟

برای نمایش مطلب باید رمز عبور را وارد کنید

عاشورا پژوهی

چکیده: کتاب عاشورا شناسی بنا به بیان نویسنده، عهده‌دار هدف‌شناسی از قیام امام‌حسین ـ علیه‌السلام است. بر پایه‌ی این پژوهش، هفت نظریه درباره‌ی هدف  آن حضرت وجود دارد: ۱. امتناع از بیعت (دفاع)، ۲. حکومت ـ شهادت، ۳. شهادت عرفانی، ۴. شهادت تکلیفی، ۵. شهادت فدیه‌ای، ۶. شهادت سیاسی و ۷. تشکیل حکومت. این اثر در این راستا پژوهشی قابل تقدیر و پر مغز ارائه کرده است و محمد اسفندیاری سعی کرده اقتضائات پژوهش را تا حدود زیادی رعایت نماید و بسیار عقلانی به موضوع بنگرد؛ ویژگی های پژوهشی و نگاه معاصر و مدرن نویسنده به عقل و تاریخ سبب می شود پیشنهاد کنم به جای نام عاشورا شناسی عنوان عاشوراپژوهی برای کتاب انتخاب شود. محور اصلی کتاب و اهتمام اصلی نویسنده بر دو نظریه معاصر مبنی بر حکومت و شهادت است. نویسنده تعارض میان تاریخ و کلام را حل ناشدنی پنداشته است در حالی که می توان گفت عاشورا گرچه مسئله ای چالش برانگیز شده ولی هدف قیام در سطوح مختلفی قابل تبیین است.

مقاله ای در مورد اولی الامر*

در مسئله ولایت واژگان کلیدی مهمی وجود دارد ولی تعبیر «اولی الامر» ما را به جایگاه حقیقی ولایت نزدیک تر می کند. بخش اول مقاله به تبیین معنای امر می پردازد و آن را در مقابل کلمه خلق معنا می کند. امر  به باطن این جهان و ملکوت آن تعلق دارد نه ظواهر آن. اولی الامر هم صاحب باطن و ملکوت است و دل امام ظرف اراده خداوند است. نکته مهم این است که بین امر و خلق و بین ملکوت و ملک عالم پیوند وجود دارد و این پیوند برای درک اصول دینی نتایج مهمی در پی دارد که در بخش دوم مقاله مورد اشاره قرار می گیرند: بیان حقیقت شب قدر، رازدانی و تقیه، تبیین نسبت نبی و امام، نسبت کعبه و ولایت از جمله نتایج تفسیر اولی الامر هستند.

مقاله ای در مورد مادر*

در مورد مادر اصول پذیرفته شده ای وجوددارد و در قرآن جایگاه مادر نسبت به فرزندان تعریف می شود. مادر قبل و بعد از تولد فرزند وظایفی دارد و این وظایف صرفا به وضع حمل و شیردهی محدود نمی شود بلکه گاه تصمیماتی خطیر و بزرگ را هم شامل می شود و حتی گاهی به قیمت تهمت های دیگران تمام می شود و در این موارد حضور پدر جلوه ای ندارد. نکته مهم این است که این وظایف رنگی الهی و حتی وحیانی دارد و به عبارتی می توان گفت: مادر نقطه اتصال هستی به فرزندان است. می توان گفت اصولاً ارتباط پدر با فرزندان تشریعی و ارتباط مادر با فرزندان تکوینی است.  اوج چنین جایگاهی در مصحف فاطمه تعریف می شود که نقش پدرانه ندارد یعنی در مقام تعیین حلال و حرام نیست بلکه به نوعی پیگیری وحیانی وضعیت و سرنوشت آینده فرزندان در آن به چشم می خورد.

مقاله «جنس مؤنث در قرآن و حدیث»

چکیده مقاله «جنس مؤنث در قرآن و حدیث»؛ ارائه شده در سمینار «ریحانه ی آفرینش»

مذکر و مؤنث از نظر اصل «عمل» و نتایجی که از اعمال نصیب انسان ها می شود هیچ تفاوتی ندارند اما از نظر قرآن بین دختر و پسر تفاوت است. غالب مباحث مربوط به زن و دختر،  به نقش مهم جنس مؤنث در خانواده اشاره دارد. آنچه که بیشتر در این مقاله مدنظر است استنطاق جایگاه سیاسی اجتماعی زن با لحاظ نمودن شرایط طبیعی و خلقی اوست. قاعده کلی در مورد جنس مؤنث و مذکر را می توان در یک تعبیر مشهور بیان کرد: «دختر رحمت است و پسر نعمت». دختر ضعیف است و خداوند به انسان ضعیف رحم می آورد اما پسر قوی است و خداوند به جای رحم بر قوی، از نعمتی که بر او داده شده سوال می کند. پرسش اصلی این است که با وجود تأکید بر ضعیف بودن، «عمل»  مؤثر و مأجور توسط جنس مؤنث چه معنایی دارد؟ باید بتوان با استفاده از قرآن و نگرش قرآنی به زن «عمل زنانه» را هم مطابق آن تعریف نمود. برای پاسخ به این پرسش ماجرای پادشاهی ملکه سبا و نقش مهم چهار زن در نبوت موسی (ع) تحلیل می شوند.

مقاله «جنس مؤنث در قرآن و حدیث»: دریافت

مقاله نظریه «وحدت متعالی دین»

   مقاله  نظریه «وحدت متعالی دین» برگرفته از پایان نامه کارشناسی ارشد اینجانب تحت عنوان «وحدت یا کثرت ادیان در قرآن» است که تحت راهنمایی دکتر حسینعلی ترکمانی و مشاوره دکتر محمدرضا فریدونی در گروه الهیات دانشگاه بوعلی سینا به سرانجام رسید و مقاله متخذ از آن در ششمین همایش بین المللی ادیان توحیدی برگزیده و در شماره 13 مجله علمی پژوهشی الهیات تطبیقی منتشر شد.

جهت دریافت اصل مقاله منتشره اینجا را کلیک کنید: مقاله نظریه وحدت متعالی دین- مجله الهیات تطبیقی

این مقاله در پی بیان نظریه ای جدید است که میان اختلاف دیدگاهها در مورد نسبت ادیان داوری نماید