تفکر توحیدی

وبلاگ هزار و یک حرف

تفکر توحیدی

وبلاگ هزار و یک حرف

این وبلاگ تلاشی برای تبیین تفکر توحیدی است

کانال تلگرامی رضاکریمی
https://telegram.me/karimireza1001

۷۵ مطلب با موضوع «هنروادبیات» ثبت شده است

حافظ در ابتدای دیوان اشعارش شعر یزید را تکرار کرده است. شاعر عرشی به فاسد لعین چه کار دارد؟ جالب اینجاست که اقبال لاهوری هم به مصرع دیگر بیت یزید اشاره کرده است. می‌توان نتیجه گرفت یزید قدرت ادبی بالایی داشته که حافظ و اقبال از شعرش اقتباس کرده‌اند. یزید را نباید یک فرزند ناخلف و عیاش معاویه تصور کرد. او گرچه مانند پدرش ظاهرساز و حیله گر نبود اما توانایی های شیطانی مخصوص به خود را داشت. شهید مطهری این نقل را که حافظ مال کافر را بر خورد حلال دانسته بیان کرده ولی ظاهراً آن را جدی نگرفته و نقد دیگران را هم بر آن نقل کرده است که ربودن لقمه از دهان سگ برای شیر عیبی عظیم است. اما تصرف اهل فرهنگ در فرهنگ بیگانه بهره‌مندی از ظرفیت‌هایی است که مانند حکمت در سینه منافق، به دست نااهلان افتاده‌اند. اگر قبول کنیم غزل حافظ چند ارجاع به واقعه کربلا دارد، آن وقت بهتر می‌توان گفت حافظ رندانه در شعر یزید تصرف کرده است و سخن آن ملعون را مال خود کرده و علیه او به کار گرفته است.

  • رضا کریمی

شباهت‌ها و تفاوت‌های سریال زخم کاری با نمایشنامه مکبث | فیلیمو شاتاقتباس از شکسپیر در ایران سابقه دارد. فیلم واروژ کریم مسیحی با عنوان تردید از هملت است ولی کاملاً وفادارانه نیست و پایان آن از تراژدی خارج می شود. اما اثر مهدویان چارچوب کلی اثر را حفظ می کند.

یکی از مختصات تراژدی این است که مانند حماسه‌ها همیشه همراه با پیش‌گویی و پیش‌بینی است. تم غالب در اینگونهٔ نمایشی تقدیر و ناتوانی انسان در مقابل اراده خدایان است. این معنا در مصیبت هم هست. هدف مصیبت استرجاع و تضرع است. اما در تراژدی یونانی فقط نوعی جبرگرایی باقی می ماند و حتی پیشگوها گاه با شخصیت مکر می کنند!

  • رضا کریمی

آیت الله نجومی عنوان هنرمند ماندگار جهان اسلام بود و زیباست که (در سالگرد رحلت او در ۲۵ آبان ماه) هم نظر او را درباره هنر در کتاب عرفان هنری انسان بدانیم. گاهی هنرمندان بهتر است خارج از اثر هنری خود نظریه ندهند چون حداقل سوءتفاهم به بار می آورند اما ایشان هم هنرمند است و‌هم صاحبنظر در هنر.
این کتاب  کم حجم اما پرنکته است.

این کتاب (که توسط انتشارات سروش در ۸۰ صفحه منتشر شده است) کم حجم اما پر نکته است. عنوان کتاب نامأنوس می‌نماید و معمولاً عنوان هنر عرفانی بیشتر رایج و شایع است. تفاوت تعبیر هنر عرفانی یا عرفان هنری چیست؟ در تعبیر اول هنر مقسم است ولی در تعریف دوم عرفان مبدأ هنر است. به نظر می‌رسد که این تعبیر پیامی دارد و آن اینکه هنر در برابر حقیقت عالم معنا جنبه فرعی دارد و نه تنها هنر برای هنر غلط است بلکه هنر باید در سایه حقیقت رشد و نمو کند. در این راستا می‌بینیم که در این کتاب تعبیر علم زده و هنرزده (ص ۱۶) در مورد کسانی است که به معنویت عالم بی توجهند.

عرفان هنری چه ویژگی‌هایی دارد؟

  • رضا کریمی

کتاب «شعر و هم‌زبانی» تألیف رضا داوری اردکانی در سال ۱۳۹۲ توسط نشر رستا منتشر شده است و آن را به نوعی می‌توان ادامه و جلد دوم کتاب «شاعران در زمانه عسرت» نامید. در این کتاب نکات مهمی درباره ماهیت شعر و اشعار حافظ، مولوی، سعدی، اخوان، گوته و ادبیات روسیه می‌خوانیم ولی محوری ترین موضوع کتاب «حافظ» است و در بسیاری فصل‌هایی که درباره او نیست هم مقایسه با او صورت گرفته است.

  • رضا کریمی

مستند مستشرق دومین اثر از سه گانه مسعود طاهری (پس از «شرقی» درباره ایزوتسو و ‌پیش از مستند در دست تهیه درباره سید حسین نصر) است. این مستند نسبتاً طولانی، مفید و اندیشه محور است که سؤالات متنوع و مهمی مطرح می کند و پاسخ می دهد؛ با تماشای این اثر می فهمیم اصل اندیشه #هانری_کربن پرداختن به جنبه معنوی و باطنی اسلام از طریق فلسفه و عرفان به ویژه سهروردی و تشیع، فارغ از ساحت ظاهری و فقهی و سیاسی آن (شبیه تشیع اسماعیلیه) است.
#کُربن مقارن با ورود #امام_خمینی به پاریس در پاریس می میرد و به قول #ایزوتسو این یک‌ مرگ‌ نمادین است چون با ورود نماینده اسلام سیاسی، نماینده اسلام معنویِ سیاست گریز می میرد! نکته هوشمندانه ای که در این بحث بیان می شود این است که ابن عربی علاوه بر عرفان فقیه هم بود ولی کربن فقط عرفانش را می بیند

  • رضا کریمی

تحلیل تطبیقی داستان سوءقصد به امام رضا(ع) در دو‌کتاب نشانه ها و ستاره من

جشنواره کتابخوانی رضوی سبب شده است تا سیره امام هشتم از طریق هنر و ادبیات بیشتر ترویج‌شود. یک پرسش مهم‌در این خصوص این است که هنر و‌ادبیات تا چه حد می تواند در حقایق و تاریخ تصرف کند؟
در این یادداشت تحلیلی تلاش شده‌ ضمن‌اشاره به دو منبع دهمین دوره جشنواره و‌انتخاب یک نمونه ‌داستان مشابه، نوع نگاه نویسندگان نسبت به یک نقل تاریخی مقایسه و تحلیل شود.

  • رضا کریمی

رار است عذاب بیاید:  فَلَمّٰا جٰاءَ أَمْرُنٰا جَعَلْنٰا عٰالِیَهٰا سٰافِلَهٰا...ٍ (هود٨٢). عذاب طبق این آیه وارونه شدن است؛ ر ه ش شدن شهر؛ باید از این شهر رهید: رهش از شهر. رهش از ر ه ش.

#رهش همچنان قلم گیرای #رضا_امیرخانی مانند حوادث درگیرکننده، تکرارهای به تدریج عمیق شونده و رئالیسم جادویی را در خود دارد.
سبک امیرخانی #داستان_مقاله است.

  • رضا کریمی

درخت گردو در مورد حمله شیمیایی ظالمانه در جنگ ایران و عراق نیست بلکه در مورد ظلم به کردهاست و مهم‌ترین مصداق این ظلم بمباران شیمیایی سردشت و حلبچه است پس فیلم با کولبران شروع می شود و با آنان تمام می شود!

با این هدف است که محمد حسین مهدویان لازم نمی بیند مانند حاتمی کیا در فیلم از کرخه تا راین غرب را در‌سرزمین خودشان به خاطر کمک شیمیایی به صدام محاکمه کند! این فیلم طوری ساخته شده است تا مردم جهان بیشتر بدانند چه بر سر کردها آمده است.

  • رضا کریمی

 خروج یک اصطلاح مشهور در عرف تاریخ اسلام است و  خوارج کسانی بودند که علیه هر نظم مشروع شورش کردند. اما امام حسین ع هم خارجی نامیده شد ولی فرمود من از سر غرور و سرمستی و فساد و ظلم خروج نکردم... در  تورات هم سفر  خروج به قیام بنی اسرائیل علیه فرعون می پردازد و فیلمی هم با همین نام توسط  ریدلی  اسکات ساخته شده است که اصطلاح انگلیسی آن در پوستر فیلم حاتمی کیا درج شده است. خروج حاتمی کیا به چه معناست؟

  • رضا کریمی

فیلم #جهان_با_من_برقص تحمل #رنج با #کمدی است. 
#سروش_صحت جهان را در طویله و آدمها را گاو و خر تصویر می کند. این تصویر همانقدر که تلخ است طنز هم هست. خواننده این جمله همانقدر که عصبانی یا ناراحت می شود ممکن است بخندد.
 صحت نوعی #نیهلیسم در وجودش دارد که به جهان بدبین است. جهانی که هر چقدر بیشتر سالم زندگی کرده مرگ بیشتر به او نزدیک شده است!

  • رضا کریمی