حسین و فرزند حسین
تأملی در رابطه انتظار و انتقام
در زیارت عاشورا به دو معصوم اشاره می شود: اباعبدالله الحسین و فرزند بزرگوارش مهدی آل محمد. رابطه این دو چگونه باید بیان شود؟
برای کشف رابطه در رابطه نهضت عاشورا و قیام مهدوی ابتدا در بخش اول ودوم معنای دو طرف رابطه را مورد بحث قرار می دهیم و در بخش سوم به خود رابطه می پردازیم. واقعه کربلا قضایی الهی بود که از ظلم وستم نامردمان ناشی می شد اما به هرحال اذن الهی داده شده بود تا مردمان امتحان شوند. با این اوصاف اباعبدالله مظلوم است و در روایات کشته اشک نامیده شده است. انتظار به معنای امید است اما نباید فراموش کرد که کسی که در فشار و تنگی قرار دارد به انتظار روی می آورد. اینجاست که مظلومیت امام حسین علیه السلام با انتظار پیوند می خورد و سپس پای مفهوم انتقام به میان کشیده می شود. در این مقاله سعی شده است تا انتقام از معنی مشهور که عبارتست از کینه ساده قومی و شخصی بیرون بیاید و به مسئله اصالتاً دینی تبدیل شود.
گاه انسان به هیجان می آید و تحریک می شود که کاری بکند اما عجله کار شیطان است. گاه انسان از ستم به تنگ می آید و صبر نمی کند. او اگر تسلیم است باید انتقام را به خدا بسپارد (خطبه متقین). این به این معنی است که برای منتقم شدن باید منتظر بود تا وقت انتقام برسد. انتظار رنجی است برای انتقام. «انتقام و رنج و انتظار» حسین علیه السلام را به مهدی موعود عجّل الله فرجه پیوند می دهد. نفسی را که خدا حرام کرده جز به حق نکشید، هرکس مظلوم کشته شود خدا برای ولی او سلطانی قرار می دهد پس نباید در کشتن اسراف کند(اسراء/33). مظلوم بودن و اسراف نکردن در قتل یعنی انتظار! ولی مقتول منتظر می ماند تا زیاده روی نکند و فقط ظالم قصاص شود. در واقع اینجا تقیه صورت می گیرد اما نه به معنایی که مشهور است بلکه تقیه باید به معنای اصیل آن در قرآن وحدیث درک شودکه قبلاً توضیح دادیم.
حسین و پیروانش به کرب وبلا رضا دادند چون قضای خدا بود. اولاد و اصحاب حسین گریه کردند و منتظر ماندند نه اینکه به آنچه خدا در «حال» داده راضی نباشند بلکه چون وعده را خدا داده پس بهتر از وضع موجود را طلب می کنند و انتظار می کشند. با انتقام ثارالله فقط خونی به زمین نمی ریزد بلکه دین خدا نصرت می شود.
انتقام خون حسین علیه السلام کینه ساده قومی و شخصی نیست. ما باید انتظار را در معنای اصیلش می فهمیم. وقتی ذبح عظیم اتفاق افتاد آسمانها گریه کردند و خدا هدایت بشر را به تأخیر انداخت. ما ظلمی کهن بر دل داریم و مدام بر آن می گرییم تا روزی «ولی منصور» بیاید و کار را تمام کند و مرهم غممان شود.
