تأملی در یک جمله مشهور

«حفظ نظام اوجب واجبات است». این جمله ای است مشهور اما باید بهتر آن را فهمید. برخی از نزدیکان امام خواسته اند از اساس این جمله را انکار کنند و بگویند این جمله در آثار امام خمینی وجود ندارد. اما امام خمینی بارها به این نکته اشاره کرده اند.
 -در اسلام مصلحت نظام از مسائلی است که مقدم بر هر چیز است، و همه باید تابع آن باشیم.» (صحیفه امام، ج21، ص334)
-«مسئلۀ حفظ نظام جمهوری اسلامی ... از اهمّ واجبات عقلی و شرعی است که هیچ چیز به آن مزاحمت نمی کند» (صحیفه امام، ج19، ص152)
-حفظ و حراست اسلام و کشور اسلامی و دین حق از بزرگترین طاعات از صدر عالم تا‌کنون است» (صحیفه امام، ج15، ص386ـ387)
-حفظ جمهوری اسلامی، یک واجب عینی، اهم مسائل واجبات دنیا، اهم است، از نماز اهمیتش بیشتر است؛ برای اینکه این حفظ اسلام است، نماز فرع اسلام است. این تکلیف برای همۀ ماست» (صحیفه امام، ج19، ص486)
-«حفظ اسلام یک فریضۀ الهی است، بالاتر از تمام فرایض» (صحیفه امام، ج15، ص329)
اما از امام جملات دیگری هم نقل شده است که مسئله را عمیق تر می کند: «ما و شما دو مسئولیت داریم؛ یک مسئولیت کوچک و یک مسئولیت بزرگ. مسئولیت کوچک حفظ کشور، حفظ نظام و پیشبرد و رعایت جهات نظمی و تربیتی افراد(است) که این مهم است، لکن کوچک تر از آن دومی است. دوم، حفظ مکتب و چهرۀ اسلام.» (صحیفه امام، ج10، ص106)
این جمله نشان می دهد حفظ اسلام از حفظ نظام واجب تر است و  عبارت مشهور «حفظ نظام‌ از اوجب واجبات است» را توضیح‌می دهد. 
با این وصف، تکلیف ما در برابر جمله منسوب به امام روشن می شود: «حفظ نظام از حفظ جان امام زمان واجب تر است»!. عبارت امام این  است: حفظ جمهوری اسلامی از حفظ یک نفر ـ ولو امام عصر باشد ـ اهمیتش بیشتر است؛ برای اینکه امام عصر هم خودش را فدا می کند برای اسلام. (صحیفه امام، ج15، ص365). پس باید بگوییم منظور امام از اینکه حفظ نظام از جان امام عصر مهم تر است این است که نظام و امام همه در راه اسلام فدا می شوند. به عبارت دیگر نظام تا انجا که در راه اسلام است مهم تر و اوجب واجبات است. به تعبیر امام خمینی حفظ نظام مسئولیت کوچک  و حفظ اسلام مسئولیت بزرگ است. 
البته باید این را هم گفت که اسلام هم منظور ظاهر دین نیست بلکه اسلام تسلیم است و توحید. همه جز آنچه نزد خداست از بین می رود: ما عندالله باق و عندکم یفند. همه فانی هستند جز وجه الله: کل من علیها فان و یبقی وجه ربک ذوالجلال و الاکرام.
با همین طرز تفکر است که رهبر معظم انقلاب تعبیر ذوب در ولایت را نمی پسندد:
« تعبیر «ذوب در ولایت» را غالباً مخالفان شماها - کسانى که مىخواهند نکته گیرى کنند و مضمونى بگویند - به کار مىبرند؛ والّا بنده این حرف را از آدمهاى حسابى کمتر شنیدهام. بنده نمىفهمم معناى ذوب در ولایت را. ذوب در ولایت یعنى چه؟ باید ذوب در اسلام شد. خود ولایت هم ذوب در اسلام است. روزى که شهید صدر گفت «در امام خمینى ذوب شوید؛ همچنانکه او در اسلام ذوب شده است»، تنها شاخص صحت راه، شخص امام بود؛ نه قانون اساسى بود، نه جمهورى اسلامى بود، نه نظامى بود، نه دستگاهى بود. در صحنهى آشفتهى هوىها و جریانها و خطوط مختلف، یک قامتِ برافراشته و یک علمِ سرافراز وجود داشت و او امام بود؛ شهید صدر مىگفت در او ذوب شوید. راست هم مىگفت؛ ذوب در امام، ذوب در اسلام بود. امروز اینطورى نیست. ذوب در رهبرى، ذوب در شخص است؛ این اصلاً معنا ندارد. رهبرى مگر کیست؟ رهبرى هم باید ذوب در اسلام باشد تا احترام داشته باشد. احترام رهبرى در سایهى این است که او ذوب در اسلام و ذوب در همین هدفها بشود؛ پایش را یک قدم کج بگذارد، ساقط مىشود. هیچکس در شخص و در جهت ذوب نمىشود؛ در آن هدفها باید ذوب شد؛ در اسلام باید ذوب شد؛ در اهداف والاى اسلامى - که خداى متعال براى ما معین کرده - باید ذوب شد؛ در واقع در ملت باید ذوب شد. به این هدفها و به آن نقطهى اوج و والا چشم بدوزید». (سخنرانی در جمع نمایندگان مجلس هفتم)